TV Programma's

HTR-tv zendt zaterdagavond 24 oktober vanaf 19.00 uur het volgende uit:

-   Audicien Alexander Vermeer over nieuwste ontwikkelingen  -
-   Anouk van Heesch, directeur nieuwe Schoenenmuseum Waalwijk  -
-   Stichting Ontmoeten stopt met activiteiten  -
   Presentatie: Jacqueline Fenn

Herhaling zondagavond vanaf 20.00 uur.

Vanaf vrijdag 23 oktober zendt de Heusdense Televisie en Radio (HTR) weer een nieuwe aflevering uit van Het Streekarchief. In aflevering 55 treffen presentator Leo Swaans en streekarchivaris Hildo van Engen elkaar even buiten Heesbeen op een hoog dijktalud langs de Maas. Die dijk is vrij nieuw, want de Bergsche Maas werd geopend aan het begin van de twintigste eeuw. Om droge voeten te houden is in deze regio echter al eeuwenlang sprake van goed doordacht waterbeheer. Al in de middeleeuwen werd de Maas voorzien van dijken. Het lange stuk rivierdijk in het Land van Heusden strekte zich uit van Engelen tot Veen, en viel onder de verantwoordelijkheid van een waterschap met een tot de verbeelding sprekende naam: het Heemraadschap van de Hoge Maasdijk van Stad en Lande van Heusden.

Van dit heemraadschap is een omvangrijk archief bewaard gebleven. In het Streekarchief laat Van Engen aan Swaans een paar oude archiefstukken zien die hieruit afkomstig zijn. Zo is er een fraaie perkamenten oorkonde uit 1612, waarin onder meer is vastgelegd hoe vaak en wanneer de dijk diende te worden gecontroleerd (‘geschouwd’). Deze tekst bevat ook de bepaling dat de heemraden die het waterschap bestuurden, afkomstig dienden te zijn uit de stad Heusden, de bovendorpen (zoals Vlijmen) en de benedendorpen (bijvoorbeeld Genderen of Veen) van het Land van Heusden. Deze heemraden behoorden steevast tot de regionale elite. Bij officiële gelegenheden was het gebruikelijk om het glas te heffen. Dat gebeurde met een zogenaamd hensglas, dat aanvankelijk zo groot was dat sommige aanwezigen dat niet konden of wilden leegdrinken.

Een ander archiefstuk laat zien dat de dijkgraaf van de Hoge Maasdijk in 1761 voorstelde om een nieuw, bescheidener hensglas aan te laten bieden. Daar verbond hij de voorwaarde aan, dat ook alle heemraden een gewoon drinkglas zouden aanbieden, waarin hun familiewapens en verschillende thema’s zouden worden gegraveerd. Dat gebruik heeft enkele decennia lang stand gehouden, en er zijn zelfs nog ruim twintig van deze achttiende-eeuwse glazen bewaard gebleven. Omdat de helft daarvan zich tegenwoordig bevindt in Museum Het Gouverneurshuis, nemen Swaans en Van Engen daar ten slotte ook nog een kijkje. De glazen staan sinds kort in een geheel nieuwe vitrine, waardoor ze nog beter tot hun recht komen. De voorstellingen op de glazen weerspiegelen de woelige politieke ontwikkelingen in Heusden en omgeving aan het einde van de achttiende eeuw.

De uitzending van Het Streekarchief is te zien op Ziggokanaal 42 vanaf vrijdag 23 oktober om 19.00 uur. Daarna worden de uitzendingen met enige regelmaat herhaald.